Portret van Wolfert van Brederode (1649-1679)

Wolfert van Brederode is hier geportretteerd in een onalledaags kostuum. Hij draagt een tuniek met daaroverheen een kledingstuk dat is gebaseerd op een Romeins borstpantser. Ook de stoffen repen onderaan zijn schouders en het borststuk, verwijzen naar Romeinse militaire dracht. In zijn hand houdt de jongen een strijdbijl.

Op het eerste gezicht lijkt het misschien alsof Wolfert soldaatje speelt in een wel heel erg mooi kostuum. Maar er is iets heel anders aan de hand op dit statige kinderportret. Wolfert was op het moment dat Jan Mijtens hem portretteerde ongeveer veertien jaar oud. Op die jonge leeftijd had de jongen al een serieuze militaire carrière. Op zevenjarige leeftijd nam hij van zijn broer de leiding over van een cavalerie compagnie. In 1665 werd hij in deze positie beëdigd, om in 1673 tot kolonel van het regiment Brederode benoemd te worden. Het kostuum is dus geen speelpakje, maar een verwijzing naar de militaire carrière van deze jeugdige knaap.

Wolfert ging in het dagelijks leven natuurlijk niet gekleed in op de Oudheid geïnspireerde kostuums. De manier waarop Mijtens hem geportretteerd heeft werd ‘op zijn antycks’ genoemd. Hierbij gaat het om gefantaseerde kostuums, die verwijzen naar kleding uit vroegere tijden. Zulke door de kunstenaar verzonnen kledingstukken raakten niet uit de mode; het portret behield door de ‘antieke’ uitstraling een tijdloos karakter. Ook de omgeving waarin de jongen geportretteerd is, doet niet denken aan een Hollands landschap. Wolfert en zijn familie woonden in Den Haag, aan het Korte Voorhout, een deftige omgeving die op het portret niet terug te vinden is. Wolfert is door Mijtens in een italianiserend landschap geplaatst. Hij staat voor een rots, alsof hij juist een grot gaat betreden, met achter hem een doorkijk op een zonnig landschap met een klassiek bouwwerk.

Het portret van Wolfert van Brederode heeft nog steeds zijn oorspronkelijke lijst. Deze rijk geornamenteerde en met bladgoud vergulde lijst, past perfect bij het strijdlustige karakter van dit kinderportret. De lijst is versierd met allerlei wapens en ander oorlogstuig, zoals een kanon, strijdtrommels, een trompet en helmen. Midden onder is eenzelfde strijdbijl te zien als in de hand van Wolfert. Echt álle elementen in het portret en de lijst verwijzen naar Wolferts militaire carrière en aspiraties, niets naar kind zijn.

(dit is een bewerkte versie van een tekst gepubliceerd in: L. van der Vinde, Kinderen in het Mauritshuis, Den Haag 2007, pp. 58-59)

Herkomst

Onbekend; overgedragen, in of vóór 1841