'De kandeelmakers'

Op dit schilderij, waarschijnlijk uit Jan Steen’s Haarlemse periode, heeft de schilder een ouder paar weergegeven. De zittende vrouw roert in een zilveren brandewijnkommetje, terwijl de man bezig is met het raspen van specerijen. In 1881 kreeg het schilderij zijn huidige titel De kandeelmakers. Kandeel, gemaakt van (brande)wijn, eierdooiers en kaneel, werd gedronken tijdens het kraambezoek. Aangezien eierdooiers en kaneel hier ontbreken en de grijsaard waarschijnlijk nootmuskaat raspt, is hier vermoedelijk iets anders weergegeven. De man draagt bovendien dezelfde ouderwetse hoed en uitdossing als de kwakzalvers op Steens doktersvisites en elke verwijzing naar een geboorte is hier afwezig. Het bereiden van een gekruid drankje kan, in combinatie met het haardvuur in de achtergrond, misschien spottend worden gezien als een middel van de kwakzalver om het lichaam van de oude vrouw weer op te warmen.

Herkomst

Jan Jacob Brants, Amsterdam; zijn veiling, Amsterdam, 20 april 1813 (Lugt 8352), nr. 28 (400 gulden aan J. de Vos); B.A. baron van Verschuer, Den Haag, tot 1901; zijn veiling, Amsterdam, 26 november 1901 (Lugt 59550), nr. 433 (6.600 gulden aan Van Hulck); Hendrik Cornelis van den Honert, Baarn; vererfd aan zijn dochter, Magdalena Christiana van den Honert, Baarn, later Hilversum (in langdurig bruikleen aan het Mauritshuis, sinds 1954); schenking van Magdalena Christiana van den Honert, 1957; tentoongesteld in de Galerij Prins Willem V, Den Haag, sinds 2010