BIRDS Curated by The Goldfinch & Simon Schama

Tentoonstelling over de complexe relatie tussen vogel en mens

13 nov 2025

Het Mauritshuis presenteert vanaf 12 februari de tentoonstelling BIRDS – Curated by The Goldfinch & Simon Schama, waarin de kijk van de mens op vogels centraal staat. We kunnen ons geen leven zonder hen voorstellen. We zien vogels als symbool van vrijheid, schoonheid, liefde en spiritualiteit, maar ook als huisdier, voedsel en jachttrofee. De tentoonstelling BIRDS onderzoekt deze contrasterende visies en weerspiegelt aan de hand van onze relatie met vogels hoe we ons de natuur verhouden. Het puttertje van Carel Fabritius en de Britse (kunst)historicus Simon Schama brengen vogels vanuit de hele wereld naar het Mauritshuis.

Vliegen!

In een kleurrijke presentatie combineert de tentoonstelling schilderijen, tekeningen, beelden, natuurhistorische objecten, audiovisuele installaties, mode en hedendaagse kunst. Bezoekers worden uitgenodigd na te denken over thema’s als vrijheid, klimaatverandering en consumptie. Waarom houden we een dier dat thuishoort in de lucht in een kooitje? Dat heeft misschien wel te maken met onze jaloezie op dat wat vogels kunnen en wij niet: vliegen!

Vouwwaaier met felroze struisveren, ca. 1900-1925, Rijksmuseum Amsterdam

Dominomus

Werken van beroemde kunstenaars als Da Vinci, Picasso, Matisse, Brancusi, Rembrandt, Holbein, Tracy Emin en Iris van Herpen worden samen onder andere getoond met het manuscript waarin de allereerste woorden in het Nederlands op schrift zijn gesteld: 'hebban olla vogala nestas’ ('alle vogels zijn al aan het nestelen'). Maar ook voorwerpen versierd met heel veel veren (hoofdtooien, hoeden, maskers en prachtige waaiers) én vogelgeluiden komen voor de eerste keer naar het Mauritshuis. Tenslotte ontbreekt de Dominomus niet, het vogeltje dat in 2005 het leven moest laten tijdens de voorbereidingen van Domino Day in Leeuwarden.

Simon Schama

Het puttertje van Carel Fabritius uit 1654, al decennialang één van de meest geliefde schilderijen van het Mauritshuis, nodigt samen met gastconservator Simon Schama vogels uit alle windstreken en tijden uit. Vanuit dit iconische werk verkent het Mauritshuis, samen met de gelauwerde Britse (kunst)historicus, hoe vogels in de kunst en cultuur symbool zijn geworden voor uiteenlopende menselijke gevoelens en overtuigingen. Schama (1945) werd door het museum aangezocht als gastconservator voor deze tentoonstelling naar aanleiding van zijn nieuwe boek Foreign Bodies.

Henri Matisse, Icarus (uit boek Jazz), 1947, Museum Voorlinden, Wassenaar

Martine Gosselink: “De samenwerking met Simon Schama aan het boek en de tentoonstelling BIRDS is een hoogtepunt in het bestaan van het Mauritshuis en in dat van mijn eigen werkzame leven. In Simon komen een virtuoze literaire begaafdheid en een paar arendsogen samen, waarmee hij, gedreven door een wijdstrekkende liefde voor de avifauna en een intense zorg voor de toestand van de planeet, de opmerkelijkste en kleurrijkste vogels in de kunsten spotte voor de tentoonstelling."