Van 7 september 2017 tot en met 14 januari 2018 toont het Mauritshuis een keuze uit de mooiste Vlaamse portretten van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen (KMSKA). Het KMSKA is tot 2019 gesloten vanwege een ingrijpende renovatie; voor het Mauritshuis een geweldige kans om een tentoonstelling te maken met kunstwerken uit de wereldberoemde collectie van dit museum. Er komen belangrijke werken van Rogier van der Weyden, Hans Memling, Pieter Pourbus, Peter Paul Rubens en Anthony van Dyck. Samen met schilderijen uit de eigen collectie en die van het Rijksmuseum vertellen ze het verhaal van drie eeuwen Vlaamse portretkunst.
Schijn en zijn
Voorname Vlamingen uitten hun status in een luxe levensstijl en lieten zich dan ook graag portretteren door de beste Vlaamse kunstenaars. Net als een mooi huis, een koets of juwelen waren portretten consumptiegoederen en bij uitstek geschikt om je te onderscheiden door een bepaalde indruk te wekken, ook al stemde die niet altijd overeen met de werkelijkheid. Deze portretten maken nog altijd grote indruk. Ze zijn vaak zo geraffineerd geschilderd door onze zuiderburen dat ze ook na al die eeuwen nog springlevend lijken. Bijzonder is dat bijna alle geportretteerden in de tentoonstelling geïdentificeerd kunnen worden. Zo leert de bezoeker niet alleen de kunstenaars kennen, maar ook hun opdrachtgevers.
Restauratie
Speciaal voor deze tentoonstelling werd het bijzondere portret van Abraham Grapheus, geschilderd door de Antwerpse portrettist Cornelis de Vos, gerestaureerd met financiële steun van het Mauritshuis. Grapheus was de ‘knaap’ (oftewel knecht) van het Antwerpse schildersgilde. De Vos schilderde dit portret waarschijnlijk ter gelegenheid van zijn eigen aanstelling als deken van het gilde en deed het aan de schilderskamer cadeau. Vanwege zijn karakteristieke kop was Grapheus ook een geliefd model voor kunstenaars als Van Dyck en Jordaens, die hem regelmatig als figurant in hun Bijbelse en mythologische schilderijen ten tonele voerden.
Met dank aan
De tentoonstelling Zuiderburen: Portretten uit Vlaanderen 1400-1700 kwam tot stand in samenwerking met het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen (KMSKA) en werd mede mogelijk gemaakt door Stichting Vrienden van het Mauritshuis, BankGiro Loterij en een bijdrage uit de nalatenschap van de heer G.A. den Hartog. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heeft namens de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap een indemniteitsgarantie toegekend.
Catalogus
Het Mauritshuis en Waanders Uitgevers presenteren bij de tentoonstelling Zuiderburen: Portretten uit Vlaanderen 1400-1700 een rijk geïllustreerde Nederlandstalige catalogus, verkrijgbaar in de museumwinkel en de boekhandel. De catalogus is geschreven door Edwin Buijsen (Hoofd Collectie Mauritshuis) en Charlotte Wytema met bijdragen van Quentin Buvelot, Emilie Gordenker en Lea van der Vinde. Het inleidende essay van de catalogus is geschreven door Katlijne Van der Stighelen, hoogleraar aan de KU Leuven en een erkend specialist op het gebied van de Vlaamse portretkunst. Prijs: € 24,95. (ISBN 978 94 6262 144 2)
