Nieuw onderzoek naar Meisje met de parel van Vermeer

31 jan 2018

Mh0670 Vermeer Meisje Met De Parel

Op maandag 26 februari 2018 start het Mauritshuis met Het Meisje in de schijnwerper: een diepgaand onderzoeksproject naar het Meisje met de parel (1665) van Johannes Vermeer. Het beroemdste schilderij van het museum is voor het laatst onderzocht in 1994, tijdens de toenmalige restauratie.

Hoewel een nieuwe behandeling voorlopig niet nodig is, zijn de onderzoekstechnieken de afgelopen 25 jaar enorm ontwikkeld. Het Mauritshuis hoopt meer te weten te komen over de manier waarop Vermeer het Meisje met de parel schilderde en de materialen die hij gebruikte. Het onderzoek dat gebruik maakt van de nieuwste technieken duurt twee weken en wordt uitgevoerd voor de ogen van het publiek in de Gouden Zaal van het Mauritshuis.

Speciaal ingericht atelier

Om het onderzoek aan het Meisje met de parel zichtbaar te maken voor bezoekers is in het museum een speciaal uit glas opgetrokken atelier gebouwd. Van maandag 26 februari tot en met zondag 11 maart 2018 wordt het schilderij daar intensief onderzocht. In dezelfde ruimte is een speciaal ingerichte multi-media presentatie waarin Mauritshuis-restaurator en onderzoeksleider Abbie Vandivere door middel van video en blog posts toelichting geeft op wat zich binnen het glazen paviljoen afspeelt.

Onderzoeksvragen

Het Meisje met de parel spreekt als schilderij enorm tot de verbeelding: haar blik, Vermeers kleurgebruik en de uitmuntende manier waarop hij in het werk heeft gespeeld met licht. Ook wetenschappers zijn enorm gefascineerd door het kunstwerk, eens te meer omdat er nog veel vragen onbeantwoord zijn. De belangrijkste zijn: hoe schilderde Vermeer dit iconische kunstwerk en welke materialen gebruikte hij daarvoor? Met het project Het meisje in de schijnwerper hoopt het Mauritshuis dichter bij de antwoorden te komen. Met de nieuwste technieken wordt opnieuw gekeken naar aspecten als doek, penseelvoering, pigmenten en andere materialen die hij gebruikte voor dit wereldberoemde schilderij.

State-of-the-art onderzoek

Het onderzoeksproject Het meisje in de schijnwerper wordt op initiatief van het Mauritshuis uitgevoerd door een team van internationaal erkende specialisten in het kader van het Netherlands Institute for Conservation, Art and Science (NICAS).

De NICAS-Partners zijn Rijksmuseum Amsterdam, TU Delft en Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Tot de andere betrokken instellingen behoren Shell Technology Centre Amsterdam (STCA), Maastricht University, Universiteit Antwerpen, National Gallery of Art Washington en Hirox Europe. Onderzoeksleider Abbie Vandivere: “We zijn er trots op dat we met zo’n cluster van top wetenschappers kunnen samenwerken. Zij introduceren voor dit onderzoek de meest state-of-the-art technieken en apparatuur. Zo wordt het museum voor twee weken één van de meest geavanceerde onderzoekscentra ter wereld.” Onder meer MA-XRF scanning, röntgen en digitale microscopie worden toegepast. Na de onderzoeksperiode van twee weken behoort het zeventiende-eeuwse schilderij tot de best gedocumenteerde kunstwerken ooit.

Dichterbij dan ooit

Voor bezoekers is het project Het meisje in de schijnwerper een unieke kans om wetenschappelijk onderzoek aan een wereldberoemd schilderij van dichtbij mee te maken. Bezoekers moeten er wel rekening mee houden dat het schilderij zelf niet altijd even goed zichtbaar is gedurende deze twee weken. Een door Océ-Technologies gemaakte hightech 3D reproductie hangt eveneens in de Gouden Zaal, zodat bezoekers nog steeds foto's kunnen maken. Op zaterdag 10 maart vinden om 11.00 uur (in het Engels) en om 14.00 uur (in het Nederlands) publiekslezingen plaats over het project. Vanaf maandag 12 maart hangt het Meisje met de parel weer op haar vertrouwde plek in zaal 15. Het werk van het onderzoeksteam gaat dan een nieuwe fase in: de analyse van de gegevens. Definitieve resultaten kunnen pas na deze analyse bekend worden gemaakt.

Creditline:

Het onderzoeksproject Het meisje in de schijnwerper is een initiatief van het Mauritshuis en wordt onder leiding van restaurator Abbie Vandivere uitgevoerd door een team van internationaal erkende specialisten in het kader van het Netherlands Institute for Conservation, Art and Science (NICAS).

De volgende NICAS-partners zijn actief betrokken bij het onderzoek: Rijksmuseum, TU Delft en Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE). Daarnaast wordt medewerking verleend door Shell Technology Centre Amsterdam (STCA), Maastricht University, Universiteit Antwerpen, National Gallery of Art Washington en Hirox Europe. Genoemde instellingen stellen hun apparatuur, expertise en/of onderzoekstijd ter beschikking ten behoeve van dit project.

NICAS is een interdisciplinair onderzoekscentrum op initiatief van NWO ENW, waarin kunstgeschiedenis, conservering & restauratie en natuurwetenschappen samenkomen.

Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door steun van Stichting de Johan Maurits Compagnie.