Naar de schilderijendokter

Meestal zie je alleen de voorkant van een schilderij. Maar hier kun je nu ook de achterkant zien. Misschien niet zo mooi, wel interessant en belangrijk. Een schilderij bestaat niet alleen uit verf. Waarvan is dit schilderij nog meer gemaakt?

Net als een mens is elk schilderij uniek en moet je er voorzichtig mee omgaan. Gaat het kapot dan moet het naar de dokter. Geen mensendokter, zoals je hier op het schilderij ziet, maar een schilderijendokter: een restaurator. En die werken ook in het Mauritshuis.

Ben jij liever een dokter zoals op het schilderij of een restaurator zoals ik?

Schilderijen gaan natuurlijk niet onder de douche, maar ze worden wel vies. Gelukkig zit op veel schilderijen een laagje vernis dat zorgt dat het vuil niet op de verf komt. En in het Mauritshuis zitten voor de meeste schilderijen een plaatje glas. Een soort raampje dat we af en toe gemakkelijk kunnen schoonmaken.

Maar ook het vernis moet af en toe worden schoongemaakt. Niet met een spons en shampoo, maar met een wattenstaafje en een speciaal schoonmaakmiddel dat voor elk schilderij anders kan zijn. Hoe mooi het dan wordt? Dat zie je hiernaast.

Voor schilderijen naar ons museum kwamen, is er soms al wat mee gebeurd. Dit schilderij kreeg ooit een hele nieuwe lucht, gemaakt door een andere schilder. Dat zouden we zelf nooit doen. Daarom hebben onze restauratoren er een lucht overheen geschilderd zoals die eerst was. We zorgen er wel voor dat de verf die we gebruiken gemakkelijk kan worden weggehaald. In de toekomst zijn er misschien weer andere ideeën over. Nu ziet het er weer uit zoals de schilder het heeft bedoeld. En ook de geschiedenis van het schilderij is bewaard gebleven.

Mooi hè? Of vind jij die blauwe lucht mooier?

Met speciaal licht kunnen restauratoren door de verf heen kijken. Bij dit schilderij zagen ze toen de tekening die de schilder maakte voor hij begon met schilderen. Als je goed kijkt, zie je dat de schilder een paar dingen heeft veranderd toen hij ging schilderen.

Tijdens mijn werk leer ik ook veel over de schilder en hoe schilderijen vroeger werden gemaakt. De schilders kunnen ons dat niet meer vertellen.

Opdracht: Zoek de verschillen tussen het schilderij en de infraroodfoto. Welke grote en kleine verschillen zie jij tussen de tekening en het schilderij?

Eigenlijk ben je als restaurator heel veel beroepen tegelijk: onderzoeker, schoonmaker, dokter, ontdekker en schilder. Daarom moet je ook heel lang naar school voor je restaurator bent. Maar elk schilderij dat je voor je neus krijgt is anders. En soms twijfel je dan toch over wat het beste is om te doen. Zoals bij deze. Wat denk jij dat het beste is? De soldaat helemaal weghalen, de soldaat helemaal restaureren of het schilderij zo laten als het nu is?

Mijn werk is nooit saai. Ik leer en ontdek steeds weer nieuwe dingen. Zou jij ook restaurator willen worden?

Opdracht: Hoe zou jij dit schilderij restaureren? Je kunt verf gebruiken, maar ook kleurpotloden, krijt of ander materiaal dat je leuk vindt!